Nội dung tài liệu
Bài 14: Đặc điểm tự nhiên Bắc Mỹ
1. Địa hình
- Địa hình Bắc Mỹ gồm ba khu vực rõ rệt
+ Miền núi Coóc-đi-e ở phía tây, là một trong những hệ thống núi lớn trên thế giới. Miền núi có độ cao trung bình 3 000 – 4.000 m, kéo dài khoảng 9.000 km theo chiều bắc – nam, gồm nhiều dãy núi chạy song song, xen giữa là các cao nguyên và sơn nguyên.
+ Miền đồng bằng ở giữa bao gồm đồng bằng Ca-na-đa, đồng bằng Lớn, đồng bằng Trung Tâm và đồng bằng Duyên Hải, độ cao từ 200 – 500 m, thấp dần từ bắc xuống nam.
+ Sơn nguyên trên bán đảo La-bra-đo và dãy núi A-pa-lat ở phía đông, có hướng đông bắc – tây nam. Dãy A-pa-lát gồm 2 phần: phần bắc có độ cao từ 400 – 500 m, phần nam cao từ 1.000 – 1 500 m.
2. Khí hậu
+ Do lãnh thổ trải dài từ vùng cực Bắc đến khoảng vĩ tuyến 25°B, khí hậu Bắc Mỹ có sự phân hoá theo chiều bắc – nam, gồm các đới khi hậu cực và cận cực, ôn đới, cận nhiệt và nhiệt đới. Trong đó, đới khí hậu ôn đới có diện tích lớn nhất.
+ Đồng thời, do ảnh hưởng của địa hình, khí hậu Bắc Mỹ có sự phân hoá theo chiều tây – đông và theo độ cao. Các khu vực ven biển sẽ có khí hậu điều hoà, mưa nhiều, càng vào sâu trong lục địa biên độ nhiệt độ năm càng lớn, mưa ít hơn, khí hậu khô hạn hơn.
3. Sông, hồ
+ Mạng lưới sông khá dày đặc. Sông nhiều nước, chế độ nước sông khá đa dạng. Các sông lớn: hệ thống sông Mít-xu-ri; Mi-xi-xi-pi, sông Mác-ken-di, sông Cô-lô-ra-đô.
+ Đứng đầu thế giới về số lượng các hồ có diện tích lớn. Các hồ lớn như: hệ thống Ngũ Hồ, hồ Uy-ni-pếc, hồ Gấu Lớn, hồ Nô Lệ Lớn....
4. Đới thiên nhiên
Thiên nhiên Bắc Mỹ chủ yếu nằm trong đới lạnh và đới ôn hoà.
- Đới lạnh có khí hậu cực và cận cực. Thực vật: rêu, địa y, cỏ và cây bụi. Động vật: tuần lộc, cáo Bắc cực,… và một số loài chim di cư.
- Đới ôn hoà có sự phân hóa:
+ Phía bắc có khí hậu ôn đới, phát triển rừng lá kim.
+ Phía đông nam có khí hậu cận nhiệt, phát triển rừng hỗn hợp và rừng lá rộng.
+ Khu vực ở sâu trong lục địa mưa ít, hình thành thảo nguyên.
+ Trên các cao nguyên của miền núi Coóc-đi-e, khí hậu khô hạn, hình thành hoang mạc và bán hoang mạc.
+ Động vật: phong phú cả về số loài và số lượng mỗi loài (loài ăn cỏ, ăn thịt, gặm nhấm và bò sát,...); riêng ở hoang mạc và bán hoang mạc, động vật nghèo nàn.