Lý thuyết SVIP

CHỦ ĐỀ 1: THẾ GIỚI TRONG VÀ SAU CHIẾN TRANH LẠNH

BÀI 1: LIÊN HỢP QUỐC

1. Một số vấn đề cơ bản về Liên hợp quốc

- Bối cảnh lịch sử:

+ Thế giới bước vào giai đoạn cuối của Chiến tranh thế giới thứ hai, các nước Đồng minh nhận thấy cần phải hợp tác để tiêu diệt chủ nghĩa phát xít.

+ Nhu cầu thành lập một tổ chức quốc tế có vai trò trong việc duy trì hoà bình thế giới sau chiến tranh.

- Quá trình hình thành:

+ 12/6/1941, tại Luân Đôn (Anh), các nước Đồng minh ra bản tuyên bố cùng hợp tác trong cả chiến tranh và hoà bình.

+ Từ 4/2 đến 11/2/1945, tại Hội nghị Ianta (Liên Xô), Liên Xô, Mỹ, Anh thống nhất thành lập Liên hợp quốc.

+ 24/10/1945, các nước thành viên phê chuẩn Hiến chương, Liên hợp quốc chính thức thành lập với 51 nước thành viên.

Hình 1: Lễ kí Hiến chương Liên hợp quốc tại Hội nghị Xan Phran-xi-xcô

(Mỹ, 26/6/1945)

- Mục tiêu của Liên hợp quốc:

+ Duy trì hoà bình, an ninh thế giới.

+ Thúc đẩy quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc trên cơ sở tôn trọng quyền bình đẳng, quyền tự quyết dân tộc và củng cố hoà bình thế giới.

+ Thúc đẩy hợp tác quốc tế để giải quyết các vấn đề kinh tế, xã hội, văn hoá, nhân đạo, đảm bảo quyền con người và quyền tự do cơ bản cho mọi người không phân biệt chủng tộc, giới tính, tôn giáo, ngôn ngữ.

+ Là trung tâm điều hoà các nỗ lực quốc tế vì những mục tiêu chung nói trên.

=> Trong đó, mục tiêu duy trì hoà bình và an ninh quốc tế được chú trọng và là cơ sở để thực hiện các mục tiêu khác.

Hình 2: Trang đầu của Hiến chương Liên hợp quốc năm 1945

- Nguyên tắc hoạt động:

+ Bình đẳng về chủ quyền quốc gia của tất cả các nước thành viên.

+ Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị quốc gia.

+ Từ bỏ đe doạ bằng vũ lực hoặc sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.

+ Không can thiệp vào công việc nội bộ của các nước.

+ Tôn trọng các nghĩa vụ quốc tế và luật pháp quốc tế.

+ Giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hoà bình.

2. Vai trò của Liên hợp quốc

- Duy trì hoà bình, an ninh quốc tế:

+ Góp phần ngăn ngừa không để xảy ra chiến tranh thế giới từ năm 1945 đến nay.

+ Triển khai hoạt động giữ gìn hoà bình ở nhiều khu vực trên thế giới.

+ Soạn thảo và xây dựng hệ thống các công ước quốc tế về giải trừ quân bị, chống chạy đua vũ trang.

+ Thúc đẩy quá trình phi thực dân hoá, thủ tiêu hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân, chấm dứt các hình thức của chế độ phân biệt chủng tộc.

Hình 3: Lực lượng giữ gìn hoà bình của Liên hợp quốc tại Ma-li

- Thúc đẩy phát triển kinh tế, tài chính, thương mại quốc tế và nâng cao đời sống người dân:

+ Phát triển và hợp tác kinh tế, thương mại quốc tế.

+ Thực hiện nhiều dự án, đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện, nâng cao đời sống của người dân và hỗ trợ công tác xoá đói, giảm nghèo.

Hình 4: 17 mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc

- Đảm bảo quyền con người, phát triển văn hoá, xã hội:

+ Thúc đẩy việc xây dựng và kí kết các văn bản, điều ước quốc tế nhằm đảm bảo các quyền cơ bản của con người.

+ Tạo cơ hội phát triển văn hoá, xã hội cho tất cả con người.