Bài 17: Sông và hồ SVIP

I. SÔNG VÀ LƯU LƯỢNG NƯỚC CỦA SÔNG

1. Các bộ phận của dòng sông

- Khái niệm: sông là dòng nước chảy tương đối ổn định trên bề mặt lục địa. Hầu hết các dòng sông chảy ra biển. Nơi tiếp giáp với biển gọi là cửa sông.

+ Phụ lưu: là những dòng chảy nhỏ cung cấp nước cho dòng sông. Ở thượng nguồn, sông thường có nhiều phụ lưu.

+ Chi lưu: là dòng chảy tách ra từ dòng sông chính, thường ở hạ nguồn.

- Nước sông được cung cấp chủ yếu từ nước mưa, băng thuyết tan, nước ngầm,...

Hình 1: Mô hình một hệ thống sông

2. Lưu lượng nước sông

- Khái niệm: là lượng nước chảy qua mặt cắt ngang lòng sông, ở một địa điểm nào đó, trong một giây đồng hồ.

- Đơn vị tính lưu lượng nước thường là m³/s.

Hình 2: Biểu đồ lượng mưa và lưu lượng nước của đồng bằng sông Hồng

- Đặc điểm 

+ Trong năm, lưu lượng nước sông thường không đều giữa các tháng.

+ Vào mùa mưa, nguồn cung cấp chính cho nước sông là mưa mực nước lòng sông dâng cao, sông chảy mạnh và ngược lại vào mùa khô.

+ Các sông ở vùng vĩ độ cao, nước sông dâng nhanh, chảy mạnh vào cuối mùa xuân và đầu mùa hè khi băng tuyết tan.

+ Nếu lượng nước sông lớn, tăng nhanh sẽ gây ra hiện tượng lũ, lụt khu vực ven bờ và hạ lưu.

- Sự thay đổi lưu lượng nước sông trong một năm gọi là chế dộ nước sông.

II. HỒ

- Hồ là dạng địa hình trũng chứa nước, thường khép kín và không thông ra biển. Phần lớn hồ chứa nước ngọt, tuy nhiên một số hồ cũng chứa nước mặn. Hồ có nguồn gốc hình thành và hình dạng khác nhau.

Hình 3: Hồ Gươm - Viên ngọc sáng giữa lòng thủ đô Hà Nội

III. SỬ DỤNG TỔNG HỢP NƯỚC SÔNG, HỒ

- Một số mục đích sử dụng nước sông, hồ:

+ Sinh hoạt của người dân.

+ Nông nghiệp, đánh bắt và nuôi trồng thủy sản.

+ Thủy điện

+ Giao thông vận tải đường sông, hồ.

+ Du lịch, thể thao, giải trí.

- Những dòng sông, hồ lớn thường bao phủ một không gian rộng lớn, được sử dụng chung cho nhiều cộng đồng dân cư, với nhiều mục đích khác nhau. Vì vậy, việc sủ dụng tổng hợp sông, hồ đóng vai trò quan trọng.

+ Giúp nâng cao hiệu quả kinh tế.

+ Tránh lãng phí và bảo vệ tài nguyên nước.