Bài 19: Bước ngoặt lịch sử đầu thế kỉ X SVIP

➤ Các em thân mến, những cuộc khởi nghĩa từ Hai Bà Trưng đến Phùng Hưng lần lượt nổ ra và thất bại nhưng khao khát giành được độc lập của nhân dân ta vẫn rực cháy suốt ngàn năm Bắc thuộc. Đến đầu thế kỉ X, một bước ngoặt lịch sử quan trọng đã xảy ra, biến khát khao thiêng liêng đó của dân tộc trở thành hiện thực.

I. Cuộc đấu tranh giành quyền tự chủ của họ Khúc, họ Dương

1. Họ Khúc xây dựng nền tự chủ

- Từ cuối thế kỉ IX, nhân cơ hội nhà Đường suy yếu, Khúc Thừa Dụ - một hào trưởng quê ở Hồng Châu (Ninh Giang, Hải Dương ngày nay) đã đánh chiếm thành Đại La, tự xưng là Tiết độ sứ, xây dựng một chính quyền tự chủ.

- Năm 906, nhà Đường buộc phải phong chức Tiết độ sứ cho Khúc Thừa Dụ.

- Năm 907, Khúc Thừa Dụ mất, con trai là Khúc Hạo lên thay. Trong 10 năm (907 - 917), chính quyền Khúc Hạo đã tiến hành nhiều cải cách tiến bộ, đặt nền móng cho việc xây dựng chính quyền tự chủ của nhà nước độc lập với phương Bắc.

2. Dương Đình Nghệ chống quân Nam Hán, củng cố nền tự chủ

- Mùa thu năm 930, quân Nam Hán xâm lược nước ta. Dương Đình Nghệ, một vị tướng cũ của Khúc Hạo đã lãnh đạo nhân dân tiếp tục đấu tranh chống quân Nam Hán.

- Từ làng Giàng (Thanh Hóa), Dương Đình Nghệ xây dựng lực lượng ngày càng lớn mạnh.

- Năm 931, ông đem quân tấn công ra thành Đại La. 

Lúc này, quân Nam Hán lo sợ, cho người về nước xin viện binh. Khi viện binh đến nơi thì đội quân của Dương Đình Nghệ đã chiếm được Đại La và chủ động đón đánh quân tiếp viện.

=> Quân Nam Hán đại bại, chủ tướng Trình Bảo bị chém đầu.

- Sau khi đánh tan quân Nam Hán, Dương Đình Nghệ tự xưng là Tiết độ sứ, khôi phục nền tự chủ.

II. Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938

- Năm 937, Dương Đình Nghệ bị viên tướng dưới quyền là Kiều Công Tiễn giết hại.

- Con rể của Dương Đình Nghệ là Ngô Quyền kéo quân ra Bắc để hỏi tội => Kiều Công Tiễn sai người sang cầu cứu nhà Nam Hán.

- Năm 938, vua Nam Hán sai con là Lưu Hoằng Tháo đem quân sang xâm lược nước ta.

Ngô Quyền nhanh chóng tiến quân vào thành Đại La, giết Kiều Công Tiễn, khẩn trương chuẩn bị chống quân xâm lược.

- Cuối năm 938, đoàn thuyền chiến do Lưu Hoằng Tháo chỉ huy tiến vào cửa sông Bạch Đằng. 

+ Nhân lúc thủy triều lêm, Ngô Quyền cho thuyền nhỏ ra khiêu chiến, nhử quân giặc tiến sâu vào cửa sông => Lưu Hoằng Tháo dính bẫy, cho quân đuổi theo, vượt qua bãi cọc ngầm.

+ Khi thủy triều rút, Ngô Quyền hạ lệnh tấn công. Quân giặc thua và phải rút ra biển, thuyền va vào cọc nhọn => Ta đem thuyền ra đánh, quân giặc hoảng loạn nhảy xuống sông. Lưu Hoằng Tháo tử trận.

Trận Bạch Đằng năm 938 đã chấm dứt thời Bắc thuộc, mở ra một thời kì mới trong lịch sử dân tộc ta - thời kì độc lập, tự chủ lâu dài.

Chúc các em học tốt !