Bài 3. Kĩ thuật trồng và chăm sóc cây ăn quả có múi (phần 1) SVIP

I. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT HỌC VÀ YÊU CẦU NGOẠI CẢNH

1. Đặc điểm thực vật học

Gồm nhiều loại như: cam, bưởi, quýt,... thuộc họ Cam quýt.

a. Bộ rễ

- Là rễ cọc gồm rễ chính và rễ bên.

- Rễ cọc cắm sâu giúp cây đứng vững.

- Rễ bên:

+ Phân bố nông.

+ Phát triển mạnh ở tầng đất mặt (10-30 cm).

+ Hút nước và chất dinh dưỡng.

b. Thân, cành

- Cây thân gỗ nhỏ (cam, bưởi) hoặc cây bụi lớn (chanh).

- Có nhiều cành và phân cành thấp.

- Chăm sóc cần chú trọng đến cắt tỉa để đảm bảo:

+ Thông thoáng.

+ Hạn chế sâu bệnh.

c. Lá

- Lá màu xanh, mọc so le.

- Phiến lá hình trái xoan hoặc thuôn dài.

d. Hoa

- Hoa lưỡng tính, mọc ở đầu cành (bưởi) hoặc nách lá (cam, chanh).

- Hoa thường có màu trắng hoặc vàng nhạt.

- Hầu hết tự thụ phấn (một số loại thụ phấn chéo - một số loài quýt).

- Thụ phấn chéo:

+ Tăng khả năng đậu quả.

+ Khiến quả có nhiều hạt.

e. Quả

- Thường có hình cầu.

- Vỏ dày:

+ Màu xanh khi chưa chín.

+ Chuyển sang màu vàng khi chín.

+ Bên trong có nhiều túi tinh dầu, mùi thơm đặc trưng.

- Bên trong:

+ Nhiều múi mọng nước.

+ Có vị ngọt hoặc chua tùy loại.

+ Hạt màu trắng ngà.

2. Yêu cầu ngoại cảnh

a. Nhiệt độ

- Là yếu tố quan trọng, ảnh hưởng đến hoạt động sống và năng suất cây.

- Có thể trồng ở vùng 12°C đến 39°C.

- Thích hợp nhất là từ 23°C đến 29°C.

- Nhiệt độ thấp hơn 12°C hoặc cao hơn 39°C sẽ ngừng sinh trưởng.

b. Lượng mưa và độ ẩm

- Là cây ưa ẩm nhưng không chịu được úng.

- Lượng mưa thích hợp từ 900 mm đến 1200 mm/năm.

- Độ ẩm không khí từ 70% đến 80%.

=> Chú ý tưới và tiêu nước hợp lí.

c. Ánh sáng

- Không ưa ánh sáng mạnh.

- Ưa ánh sáng tán xạ có cường độ từ 10 000 Lux đến 15 000 Lux.

d. Đất trồng

- Thích hợp với nhiều loại đất như:

+ Đất phù sa.

+ Đất cát.

+ Đất thịt nhẹ.

+ Đất bazan.

- Yêu cầu đất:

+ Thoát nước tốt.

+ Độ pH từ 5,5 đến 6,4.

+ Có tầng dày trên 1 m.

e. Gió

- Tốc độ gió vừa phải ảnh hưởng tốt tới:

+ Lưu thông không khí.

+ Điều hòa độ ẩm.

+ Giảm sâu, bệnh hại.

+ Cây sinh trưởng tốt.

- Tránh gió lớn gây gãy cành, rụng quả.

=> Ảnh hưởng tới sinh trưởng và năng suất cây.

II. QUY TRÌNH KĨ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Kĩ thuật trồng
a. Thời vụ

- Tốt nhất là:

+ Vụ xuân (tháng 2 đến tháng 4).

+ Vụ thu (tháng 8 đến tháng 10).

b. Khoảng cách

- Phụ thuộc vào từng giống và điều kiện thổ nhưỡng để bố trí khoảng cách trồng phù hợp.

+ Bưởi: khoảng cách trồng 5 m x 5 m hoặc 5 m x 6 m.

+ Cam: khoảng cách trồng 4 m x 4 m hoặc 4 m x 5 m.

+ Chanh, quýt:

• Khoảng cách trồng 3 m x 3 m hoặc 3 m x 4 m.
• Cây cách cây và hàng cách hàng từ 5 m đến 6 m.

c. Chuẩn bị hố trồng

- Đào hố trồng kích thước 60 cm x 60 cm x 60 cm (đất xấu cần đào rộng hơn).

- Bón lót: Lượng phân bón cho một hố trồng gồm:

+ 20 - 30 kg phân hữu cơ.

+ 0.5 - 1.0 kg phân kali.

+ 1.0 - 1.5 kg supe lân.

+ 0.5 - 1.0 kg vôi bột.

- Trộn đều phân với lớp đất đào rồi đổ lại vào hố.

d. Trồng cây

- Tạo hố nhỏ chính giữa hố trồng, xé bỏ túi bầu và đặt cây xuống.

- Lấp đất cao hơn mặt bầu từ 2-3 cm, nén chặt xung quanh gốc cây.

- Vun đất mặt quanh gốc tạo thành ụ hình lòng chảo.

- Cắm cọc chống và dùng dây mềm buộc cố định cây.

- Phủ gốc bằng xác thực vật khô và tưới đẫm nước.