Lý thuyết SVIP

1. Nguồn thông tin và dữ liệu

Thế giới rộng lớn quanh ta với con người, sự vật, sự việc,... đa dạng là nguồn thông tin vô tận.

Nhiều nguồn thông tin mới phát sinh liên tục từ những sự việc hằng ngày trong cuộc sống.

Nhiều thiết bị được tạo ra nhằm giúp con người biết thêm thông tin mới. Từ đầu ra của các thiết bị này, ta có dữ liệu.

2. Quan hệ giữa thông tin và dữ liệu

a) Từ thông tin thành dữ liệu

Thông tin có thể được biểu diễn dưới các dạng khác nhau như văn bản chữ, số, hình ảnh, âm thanh.

b) Từ dữ liệu đến thông tin

Văn bản chữ, số, hình ảnh, âm thanh,... là dữ liệu. Dữ liệu là nguồn thông tin, từ dữ liệu có thể rút ra nhiều thông tin khác nhau.

Ví dụ: An đưa một mảnh giấy cho Hoàng ghi "Hoàng ơi, tan học chờ tớ ở cổng trường nhé". Ở đây, dòng chữ là dữ liệu văn bản, là thông tin tin dưới dạng chữ. Nhờ đó, Hoàng biết được thông tin.

3. Bài toán xử lí thông tin

Bài toán xử lí thông tin có đầu vào là dữ liệu (nguồn thông tin), đầu ra là thông tin hữu ích.

Quá trình xử lí dữ liệu đầu vào có thể chia ra nhiều bước, thành nhiều bài toán. Đầu ra của bước trước là đầu vào cho bước sau.

Xử lí dữ liệu để có thông tin (thu thập các thông tin cần thiết) và xử lí thông tin để ra quyết định (xử lí thông tin) là hai bước trong quá trình giải quyết vấn đề của con người.

4. Phân biệt dữ liệu với thông tin

Dữ liệu là đầu vào cho bài toán xử lí thông tin. Thông tin là kết quả đầu ra của bài toán này.

Dữ liệu có thể chia ra nhiều phần, nhiều mục nhỏ hơn còn thông tin có tính toàn vẹn.

Một dữ liệu đầu vào có thể rút ra nhiều thông tin khác nhau.

Ví dụ: Thông tin "Họ và tên: Nguyễn Văn A, Lớp: 10A, Điểm môn Tin học: 10" khi trình bày dưới dạng bảng sẽ được chia thành 3 mục dữ liệu nằm ở các ô riêng biệt. Muốn có thông tin thì phải gộp lại đầy đủ các mục như ban đầu, nếu thiếu đi vài mục thì không còn là thông tin đó nữa.

5. Xử lí thông tin, tin học và công nghệ thông tin

Dữ liệu, thông tin và xử lí thông tin là những khái niệm cơ sở của ngành tin học.

Tin học là ngành khoa học nghiên cứu các phương pháp và quá trình xử lí thông tin tự động bằng các phương tiện kĩ thuật - chủ yếu bằng máy tính.

Công nghệ thông tin là tập hợp các phương pháp khoa học, các phương tiện, công cụ kĩ thuật hiện đại (chủ yếu là máy tính) nhằm khai thác và sử dụng hiệu quả thông tin trong mọi lĩnh vực.

Trong tin học, xử lí thông tin là tìm ra thông tin từ dữ liệu; thông tin là kết quả của xử lí dữ liệu trong việc sử dụng máy tính để giải quyết vấn đề.

6. Các bước xử lí thông tin của máy tính

Các bước xử lí thông tin của máy tính bao gồm xử lí đầu vào, xử lí dữ liệu số (thông tin số), xử lí đầu ra và xử lí lưu trữ.

7. Tháp dữ liệu - thông tin - tri thức

Tháp dữ liệu - thông tin - tri thức minh họa quá trình trích xuất, tinh lọc dần từ dữ liệu thành thông tin, từ thông tin thành tri thức.