Lý thuyết SVIP

I. Kiến thức cần nắm vững

1. Các định nghĩa

a. Anđehit

Anđehit là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có nhóm chức -CHO liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon hoặc nguyên tử hidro. 

Anđehit no, đơn chức, mạch hở có công thức cấu tạo thu gọn là:

b. Xeton

Xeton là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có nhóm chức   liên kết trực tiếp với 2 nguyên tử cacbon.

c. Axit cacboxylic

Axit cacboxylic là những hợp chất mà phân tử có nhóm chức -COOH.

Axit no, đơn chức, mạch hở có công thức cấu tạo thu gọn là:

2. Tính chất

a. Anđehit có tính khử và tính oxi hóa

Tính oxi hóa: \(R-CHO+H_2\)  \(\underrightarrow{t^o,Ni}\)  \(R-CH_2OH\)

Tính khử: \(RCHO+2AgNO_3+H_2O+3NH_3\)  \(\underrightarrow{t^o}\)  \(R-COONH_4+2Ag+2NH_4NO_3\)

b. Xeton có tính oxi hóa

 \(R-CO-R'+H_2\)  \(\underrightarrow{t^o,Ni}\)  \(R-CH\left(OH\right)-R'\)

c. Axit cacboxylic có tính chất chung của axit

Trong dung dịch, axit cacboxylic phân li thành ion:

\(RCOOH\leftrightarrow H^++RCOO^-\)

Tác dụng với ancol (có xúc tác) tạo thành este:

\(RCOOH+R'OH\overset{t^o,H^+}{\leftrightarrow}RCOOR'+H_2O\)

Tác dụng với dung dịch bazo, oxit bazo, dung dịch muối và kim loại đứng trước hidro trong dãy hoạt động kim loại.

3. Điều chế

a. Điều chế anđehit, xeton

Oxi hóa ancol bậc I thu được anđehit: 

\(R-CH_2OH+CuO\)  \(\underrightarrow{t^o}\) \(R-CHO+Cu+H_2O\)

Oxi hóa ancol bậc 2 thu được ancol:

\(R-CH\left(OH\right)-R'+\dfrac{1}{2}O_2\)  \(\underrightarrow{xt}\)  \(R-CO-R'+H_2O\)

b. Điều chế axit cacboxylic

Oxi hóa không hoàn toàn anđehit:

\(R-CHO+\dfrac{1}{2}O_2\)  \(\underrightarrow{t^o,xt}\)  \(R-COOH\)

Oxi hóa cắt mạch ankan:

\(R-CH_2-CH_2-R'+\dfrac{5}{2}O_2\)  \(\underrightarrow{t^o,xt}\)  \(R-COOH+R'-COOH+H_2O\)

Trong quá trình học tập, nếu có bất kỳ thắc mắc nào, các em hãy để lại câu hỏi ở mục hỏi đáp để cùng thảo luận và trả lời nhé. Chúc các em học tốt!