Lý thuyết Bài 22. Phát triển tổng hợp kinh tế và bảo vệ tài nguyên, môi trường biển đảo (phần 1) SVIP

1. Biển và đảo Việt Nam

- Việt Nam có đường bờ biển dài 3260km và vùng biển rộng khoảng 1 triệu km2.

- Vùng biển bao gồm: nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa.

- Cả nước có 28 tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương giáp biển.

- Có hàng nghìn đảo, tập hợp các đảo gần nhau tạo thành quần đảo.

- Một số đảo và quần đảo được tổ chức thành đơn vị hành chính cấp huyện và cấp thành phố.

2. Phát triển tổng hợp kinh tế biển, đảo

a. Phát triển tổng hợp các ngành kinh tế biển, đảo

- Hoạt động kinh tế biển, đảo rất đa dạng, bao gồm: du lịch biển đảo, giao thông vận tải biển, khai thác khoáng sản, nuôi trồng và khai thác hải sản,...

- Phát triển tổng hợp các ngành kinh tế biển, đảo đem lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần bảo vệ tài nguyên và môi trường.

* Du lịch biển đảo:

- Việt Nam có nguồn tài nguyên du lịch biển phong phú:

+ Hàng trăm bãi biển đẹp dọc bờ biển ⇒ xây dựng các khu du lịch và nghỉ dưỡng.

 + Ven bờ có nhiều đảo với phong cảnh kì thú ⇒ hấp dẫn khách du lịch.

+ Vịnh Hạ Long, quần đảo Cát Bà được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới.

- Ngành được ưu tiên phát triển hàng đầu của nước ta, phát triển nhanh, thu hút nhiều khách du lịch trong và ngoài nước.

- Vai trò: tác động tới nhiều ngành kinh tế; góp phần nâng cao đời sống người dân; bảo tồn các giá trị văn hoá vùng biển,...

- Cần chú ý đến vấn đề bảo vệ môi trường biển, đảo.

* Giao thông vận tải biển:

- Gần nhiều tuyến đường biển quốc tế quan trọng.

- Ven biển có nhiều vũng vịnh có thể xây dựng cảng nước sâu.

⇒ Phát triển giao thông vận tải đường biển giữa các địa phương ven biển và với các nước khác.

- Có 34 cảng biển, trong đó có 2 cảng đặc biệt (Hải Phòng, Bà Rịa - Vũng Tàu), các cảng biển ngày càng hiện đại, đội tàu biển quốc gia được tăng cường để đáp ứng nhu cầu xuất nhập khẩu hàng hoá.

⇒ Thúc đẩy phát triển ngành ngoại thương, công nghiệp đóng tàu và các dịch vụ hàng hải như logistics, kho bãi, hải quan,...

- Cần chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kĩ thuật, bảo vệ môi trường trong quá trình vận chuyển hàng hoá, nhất là dầu mỏ.

* Khai thác khoáng sản:

- Nhiều tài nguyên khoáng sản, quan trọng nhất là dầu mỏ và khí tự nhiên (phân bố ở các bể trầm tích Nam Côn Sơn, Cửu Long, Sông Hồng,...), ti-tan, cát thuỷ tinh, muối,...

- Khai thác dầu khí là ngành mũi nhọn, có vị trí quan trọng hàng đầu trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. 

- Chế biến dầu khí phát triển:

+ Lọc - hoá dầu ở Dung Quất (Quảng Ngãi), Nghi Sơn (Thanh Hoá),... ⇒ đáp ứng nhu cầu xăng dầu trong nước và tiến tới giảm nhập khẩu xăng dầu.

+ Chế biến khí tự nhiên ở Bà Rịa - Vũng Tàu, Cà Mau,... phục vụ cho sản xuất điện, phân đạm, khí hoá lỏng,...

- Sản xuất muối, khai thác ti-tan, khai thác cát trắng cũng được chú trọng phát triển.

- Vai trò: thúc đẩy sự phát triển công nghiệp khai khoáng, dịch vụ vận tải biển, tạo nguồn hàng xuất khẩu có giá trị, giải quyết việc làm,...

- Cần chú ý khai thác hợp lí, bảo vệ môi trường và bảo tồn đa dạng sinh học biển.

* Nuôi trồng và khai thác hải sản:

- Trữ lượng hải sản lớn với nhiều ngư trường; dọc bờ biển và ven các đảo có nhiều điều kiện thuận lợi để nuôi trồng hải sản.

- Sản lượng hải sản ngày càng tăng. 

- Khuyến khích đẩy mạnh khai thác hải sản tại các vùng biển xa bờ; công tác quản lí nghề cá trên biển ngày càng chặt chẽ và hiện đại.

- Diện tích nuôi trồng hải sản ngày càng mở rộng và đa dạng đối tượng nuôi trồng; chuyển từ phương thức truyền thống sang mô hình công nghiệp, ứng dụng công nghệ cao.

- Vai trò:

+ Cung cấp nguyên liệu quan trọng cho ngành công nghiệp chế biến, thúc đẩy phát triển du lịch, tạo mặt hàng xuất khẩu có giá trị.

+ Mang lại hiệu quả kinh tế cho người dân vùng biển, góp phần bảo vệ an ninh quốc phòng.

- Cần chú ý đến sự suy giảm tài nguyên, ô nhiễm môi trường và tuân thủ các công ước quốc tế,...