Tự đánh giá SVIP

TỰ ĐÁNH GIÁ

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

                      Qua Đèo Ngang

        Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,

        Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.

        Lom khom dưới núi, tiều vài chú,

        Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.

        Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,

        Thương nhà mỏi miệng cái gia gia.

        Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,

        Một mảnh tình riêng, ta với ta.

(Bà Huyện Thanh Quan, in trong Hợp tuyển thơ văn Việt Nam, tập III NXB Văn hóa, Hà Nội, 1963)

Chọn phương án trả lời đúng cho mỗi câu hỏi (từ câu 1 đến câu 5)

6. Bài thơ viết về chủ đề gì? Chủ đề ấy có liên quan đến nhan đề "Qua Đèo Ngang" như thế nào?

Nhan đề bài thơ Qua Đèo Ngang thể hiện chủ đề tác phẩm, nó mang ý nghĩa chỉ một chuyến đi qua Đèo Ngang (đây là một con đèo vượt núi Hoành Sơn tại ranh giới của hai tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình). Thông qua đó, tác giả đã khắc họa khung cảnh thiên nhiên Đèo Ngang thoáng đãng mà heo hút, có sự sống con người nhưng vẫn còn hoang sơ. 

7. Các từ láy, từ tượng hình, từ tượng thanh và phép đối có vai trò gì trong việc thể hiện nội dung bài thơ?

- Từ tượng hình: Lom khom, lác đác.

- Nghệ thuật sử dụng từ tượng hình, từ tượng thanh: Làm cho bài thơ giàu sức biểu cảm, từ tượng hình gợi ra cảnh tượng thưa thớt nơi Đèo Ngang, từ tượng thanh biểu đạt tình cảm nhớ nước, thương nhà của tác giả qua đó bộc lộ tình cảm yêu nước thầm kín của nhà thơ.

- Phép đối: Sự đối lập vốn có của hai câu thực khiến cho cảnh trên sông, dưới núi thêm rời rạc, thưa thớt.

8. Hãy hình dung tâm trạng của Bà Huyện Thanh Quan khi đi qua Đèo Ngang. Vì sao nhà thơ lại có tâm trạng đó?

Học sinh trả lời theo cách hiểu, cảm nhận của mình.

Gợi ý:

Trước không gian mênh mông của đất trời, của thiên nhiên, con người thường cảm nhận được sự rộng lớn, rợn ngợp mà thấu hiểu sâu sắc nỗi cô đơn, sự nhỏ bé của mình. Bà Huyện Thanh Quan cũng vậy, xa quê đi thực hiện nhiệm vụ không tránh khỏi những nỗi cô đơn nơi đất khách quê người.

9. Em có nhận xét gì về không gian được khắc họa trong bài Qua Đèo Ngang? Không gian ấy có liên quan như thế nào đến tâm trạng của Bà Huyện Thanh Quan?

Học sinh trả lời theo cách hiểu, cảm nhận của mình.

Gợi ý:

Thời điểm chiều tà với không gian vắng vẻ, u buồn thường gợi nhắc con người ta nhớ về quê hương, đặc biệt là đối với những người xa xứ. Bởi đây chính là thời điểm những người thân đều trở về cùng sum họp dưới mái ấm gia đình. Không gian chiều tà, tại Đèo Ngang vắng lặng, hoang sơ, nữ sĩ hướng nỗi nhớ của mình đến gia đình, đến quê hương. Đây là tình cảm đầy tha thiết, chân thành của một người con xa quê. Một nỗi buồn trĩu nặng, khó nguôi ngoai.