Văn bản: Xuân Tóc Đỏ cứu quốc (Phần 2) SVIP

XUÂN TÓC ĐỎ CỨU QUỐC
(Trích Số đỏ) 

Vũ Trọng Phụng

II. KHÁM PHÁ VĂN BẢN

2. Tình huống trào phúng

- Tình huống: Vua Xiêm đến Bắc Kì nên nhà cầm quyền Pháp mở giải quần vợt để tranh tài với quán quân của Xiêm. Xuân Tóc Đỏ - với kinh nghiệm nhặt bóng ở sân quần vợt - đã tự quảng cáo mình là "giáo sư quần vợt" để đăng kí tham gia - đồng thời sử dụng thủ đoạn để hai đương kim quán quân không thể xuất hiện được. Nhờ thế, hắn được thi đấu, cuối cùng còn trở thành anh hùng cứu quốc trong lòng quần chúng. Hắn không chỉ tiến thân nhờ cơ may như những chương trước, mà đến chương cuối này, hắn đã biết sử dụng các mối quan hệ xung quanh, thậm chí còn chà đạp lên người khác để đạt được lợi ích riêng. 

- Mâu thuẫn trào phúng:

+ Quán quân nước Xiêm cũng phải chật vật, thậm chí được nhường mới thắng được một kẻ nhặt bóng như Xuân Tóc Đỏ. 

-> Ở đâu cũng có "thùng rỗng kêu to". 

+ Để tránh chiến tranh, người thắng cuộc lại phải trở thành kẻ thua cuộc.

-> Không có sự công bằng thực sự. 

3. Các nhân vật trong đoạn trích

a. Nhân vật Xuân Tóc Đỏ

* Vị thế

- Là tia hi vọng của gia đình thượng lưu trước sự đại bại của bà Văn Minh. Ở phần mở đầu đoạn trích, Xuân chỉ xuất hiện gián tiếp qua lời kể của người khác nhưng có thể thấy tất cả mọi người đặt niềm tin rất lớn vào nhân vật này.

=> Xuân Tóc Đỏ dường như rất quyền lực và tài giỏi nên mới được trao vai trò là người cứu vớt danh dự của gia đình. 

* Xưng hô

- Xuân Tóc Đỏ gọi quần chúng bằng những cái tên như “Quần chúng nông nổi” và gọi là ‘mi” và hắn tự xưng “ta”

-> Cách gọi này cho thấy Xuân Tóc Đỏ coi thường quần chúng, tự coi mình là thượng đẳng, là bề trên, là một nhân vật cao cao tại thượng.

-> Cách xưng hô cho thấy tính cách trịch thượng, tự kiêu, tự đại của Xuân Tóc Đỏ.

* Hành động

- Tự tung hô mình là "giáo sư quần vợt", là "hy vọng của Đông Dương" dù thực chất chỉ là kẻ nhặt bóng. 

- Chà đạp lên người khác, giam giữ hai đương kim vô địch để chính mình trở thành quán quân thi đấu với quán quân của Xiêm. 

- Diễn thuyết thành công khi thua cuộc, từ người bị quần chúng đả đảo trở thành kẻ cứu quốc.

-> Xuân Tóc Đỏ rất hiểu tâm lí đám đông, giả vờ vị tha để được quần chúng thông cảm, ủng hộ.

b. Quần chúng

- Xuất hiện ngay đầu tác phẩm với giọng điệu châm biếm của nhà văn: “rất nhiều người hâm mộ vì đến chậm, không mua được vé, bèn hóa ra phẫn uất và chết một cách rất thể thao, nghĩa là tự tử dần bằng thuốc phiện không có giấm thanh hút vào phổi”.
=> Châm biếm sự thái quá của quần chúng khi dùng thuốc phiện để quên đi nỗi tiếc nuối khi không mua được vé. 

- Đám đông quần chúng ra sức cổ vũ mà không nhận thức được tất cả những gì đang được trình diễn trên sân chỉ là màn kịch của giới cầm quyền.

- Đám đông quần chúng, dù bị coi thường, bị gọi là "mi", vẫn tung hô, ca ngợi kẻ trịch thượng với mình.

=> Quần chúng nhân dân ngu muội, bị "dắt mũi" bởi một xã hội giả dối, lừa lọc. Họ chỉ biết học đòi Âu hóa, ăn chơi hưởng lạc, sống nông cạn. Từ đó, cho thấy sự trăn trở của nhà văn đối với tình hình xã hội lúc bấy giờ. 

III. TỔNG KẾT

1. Nội dung

2. Nghệ thuật