Kiểm tra cuối học kì II (2022) - THPT Kinh Môn (Hải Dương) SVIP

Hướng dẫn giải:

Câu 1. Thể thơ: Song thất lục bát.

Câu 2. Nhân vật trữ tình trong đoạn trích: Người chinh phụ.

Câu 3. Những chi tiết diễn tả hoàn cảnh biệt li cách trở:

+ Thiếp trong cánh cửa chàng ngoài chân mây

+ trong cửa này, ngoài mây kia

+ đôi ngả nước mây cách vời

Câu 4. Hiệu quả của phép đối:

+ Tăng tính gợi hình, gợi cảm cho câu thơ.

+ Làm nổi rõ sự chia lìa, cách trở của chàng và thiếp.

+ Thể hiện sự trông ngóng, sự nhớ thương của thiếp (người chinh phụ).

Câu 5. Nội dung hai câu thơ:

+ Người chinh phụ mong ước được gắn bó, sum vầy, khát khao được sống trong tình yêu và hạnh phúc lứa đôi nhưng lại phải sống trong cảnh xa cách, cô đơn.

+ Hai câu thơ diễn tả nỗi buồn đau, thất vọng của người chinh phụ khi khát vọng hạnh phúc không thành.

Câu 6. Tình cảm, thái độ của tác giả được thể hiện trong đoạn trích:

+ Tấm lòng yêu thương, cảm thông sâu sắc với những khát khao hạnh phúc chính đáng của người chinh phụ.

+ Cất lên tiếng nói nhân đạo, phản đối chiến tranh phi nghĩa.

Hướng dẫn giải:

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Mở bài  nêu được vấn đề; Thân bài triển khai được vấn đề gồm nhiều ý/ đoạn văn; Kết bài khái quát được vấn đề.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Vẻ đẹp của người anh hùng Từ Hải qua đoạn trích.

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng, đảm bảo được các yêu cầu sau đây:

* Giới thiệu khái quát tác giả Nguyễn Du, tác phẩm Truyện Kiều, đoạn trích Chí khí anh hùng và vấn đề cần nghị luận.

* Cảm nhận về vẻ đẹp của nhân vật Từ Hải:

- Từ Hải là người anh hùng:

+ Có chí lớn, có hoài bão, khát khao lập nên những kì tích phi thường để chứng tỏ bản lĩnh của bản thân (mười vạn tinh binh; Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường; làm cho rõ mặt phi thường...).

+ Có quyết tâm thực hiện hoài bão, có hành động mạnh mẽ, quyết đoán khi lên đường (lên đường thẳng rong; Quyết lời dứt áo ra đi/Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi...).

- Từ Hải là người chồng tâm lí, có tình nghĩa sâu nặng với Thúy Kiều (coi nàng là “tâm phúc tương tri”; dặn dò, động viên nàng bằng những lời lẽ ân tình…).

* Đánh giá:

- Đoạn trích đã khắc họa vẻ đẹp chí khí anh hùng mang tầm vóc vũ trụ của nhân vật Từ Hải.

- Nhân vật Từ Hải được khắc họa bằng bút pháp lí tưởng hóa, hình ảnh ước lệ kì vĩ, phóng đại, tạo cho nhân vật một tầm vóc phi thường.

- Xây dựng nhân vật Từ Hải, Nguyễn Du đã ngợi ca người anh hùng đại diện cho khát vọng tự do, công lí trong xã hội nhiều bất công thời bấy giờ.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.