Hồ Chí Minh – tác giả của tập thơ Nhật kí trong tù mãi mãi là tên gọi kính yêu, là niềm kiêu hãnh của dân tộc Việt Nam và bạn bè thế giới. Có được sự khâm phục và ngưỡng mộ lớn lao đó chính vì Hồ Chí Minh là kết tinh truyền thống nhân đạo cao cả, ý chí và nghị lực phi thường của một bậc đại trí, đại nhân, đại dũng.

Thật vậy! Hơn một trăm bài thơ trong Nhật kí trong tù đều toát lên ý chí và nghị lực mãnh liệt của Hồ Chí Minh. Trên trang bìa của tập thơ, tác giả đã thể hiện ý chí và nghị lực ấy qua hình ảnh hai bàn tay tuy bị xiềng xích vẫn nắm chặt, giơ cao bất khuất. Bài thơ Khai quyển thay cho lời đề từ mở đầu tập Nhật kí trong tù tuy ngắn gọn nhưng rắn rỏi, mạnh mẽ như một quả đấm thép:

Thân thể ở trong lao,
Tinh thần ở ngoài lao.
Muốn nên sự nghiệp lớn
Tinh thần cần phải cao.

Có thể coi bài thơ này là tuyên ngôn, là phương châm sống và tranh đấu mà người chiến sĩ cộng sản Hồ Chí Minh đã tâm nguyện trong suốt mười bốn tháng trời bị giam hãm nơi tù ngục của chế độ Tưởng Giới Thạch. Đó là nhận thức sâu sắc của người tù – thi sĩ cách mạng vĩ đại Hồ Chí Minh. Kẻ thù chỉ có thể trói buộc, giam hãm được thân thể của người cộng sản chứ không bao giờ khuất phục được trái tim và khối óc của họ.

Bài thơ đồng thời cũng là một lời thề son sắt của Hồ Chí Minh trước chính bản thân mình, là lời tự cổ vũ, động viên, lòng dặn lòng của người chiến sĩ cách mạng. Trong tình huống chỉ có một mình đối mặt với gian khổ thử thách thì vũ khí đấu tranh duy nhất và hiệu nghiệm nhất của người cộng sản là ý chí và nghị lực. Bản lĩnh kiên cường đã giúp người cộng sản vượt qua tất cả khó khăn nguy hiểm trên con đường cách mạng. Không bạo lực nào ngăn cản được bước chân của người cộng sản khi lí tưởng, ý chí, nghị lực đã chắp cho họ đôi cánh bay lên.

Nhật kí trong tù còn có nhiều bài thể hiện ý chí và nghị lực vô song của Hồ Chí Minh. Bài thơ Giải đi sớm lả một ví dụ:

Gà gáy một lần đêm chửa tan,
Chòm sao đưa nguyệt vượt lên ngàn.
Người đi cất bước trên đường thẳm,
Rát mặt đêm thu trận gió hàn.
Phương Đông màu trắng chuyển sang hồng,
Bóng tối đêm tàn quét sạch không.
Hơi ấm bao la trùm vũ trụ,
Người đi thi hứng bỗng thêm nồng.

Bài thơ vẽ lên một bức tranh đối lập giữa hoàn cảnh với con người. Hoàn cảnh là những khó khăn trở ngại, là đêm tối, rét buốt, là con đường thăm thẳm… như muốn nuốt chửng con người. Nhưng ngược lại, con người không chùn bước, không khuất phục trước hoàn cảnh nghiệt ngã mà vẫn tràn đầy hi vọng vào tương lai tươi sáng của cách mạng.

Bài Tự khuyên mình gần như là sự chiêm nghiệm, đúc kết về bài học tu dưỡng, về ý chí và nghị lực, về triết lí sống của vị lãnh tụ cách mạng Hồ Chí Minh:

Nếu không có cảnh đông tàn,
Thì đâu có cảnh huy hoàng ngày xuân.
Nghĩ mình trong bước gian truân,
Tai ương rèn luyện tinh thần thêm hăng.

Bài thơ vừa thể hiện chất thép của khí phách kiên cường, vừa phản ánh tinh thần yêu đời, lạc quan, tin tưởng. Để chiến thắng kẻ thù, ngoài ý chí và nghị lực, người chiến sĩ cách mạng cần phải có niềm tin và hi vọng thì mới đủ sức mạnh và lòng dũng cảm vượt qua mọi gian nan, thử thách cam go, nguy hiểm nhất.

Ngày nay, tuy tuổi trẻ có nhiều cơ hội để tạo dựng cho mình một tương lai tươi sáng, một sự nghiệp thành đạt nhưng cũng đứng trước rất nhiều khó khăn, thách thức. Để vươn lên trong cuộc sống, tuổi trẻ cần thường xuyên tu dưỡng, phấn đấu làm giàu ý chí và nghị lực theo gương sáng của Bác Hồ vĩ đại, cống hiến tài và đức cho nhân dân, Tổ quốc.

Bạn bè thường hay hỏi tôi tại sao lại thích chụp ảnh những loài cỏ dại mà không phải là những thứ khác, bởi lẽ trong mắt tôi có dại rất đẹp đẹp từ hình thức cho tới tâm hồn. Những ngọn cỏ tuy mỏng manh, yếu ớt nhưng luôn tràn đầy sức sống. Dù chúng có bị vùi dập, bị thiêu đốt đi chăng nữa chúng vẫn cố bám trụ để dành sự sống. Mỗi khi gặp khó khăn tôi lại mang những bức ảnh đó ra ngắm và tự nhủ với mình rằng không có gì gọi là số phận áp đặt, số phận là do mỗi chúng ta quyết định.Đừng đổ lỗi mà  hãy như những cây cỏ kia vươn lên và cố gắng hơn nữa trong cuộc sống.

Điều gì đã khiến cho cây cỏ dại giữa một vùng sỏi đá khô cằn thiếu nước, thiếu chất dinh dưỡng ấy vẫn xanh tốt? Đó chính là nhờ vào nghị lực sống, nó như một điểm tựa vững chắc giúp mỗi người chúng ta vượt qua khó khăn để hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn.

Vậy nghị lực là gì? Đó là những cố gắng quyết tâm vượt qua thử thách cho dù những thử thách đó có khó khăn, gian khổ đến đâu. Cuộc sống là như vậy,không có con đường nào được trải thảm đỏ để dẫn bạn tới thành công. Con đường nào cũng có những tảng đá dù lớn hay nhỏ cản trở những bước chân của chúng ta, con đường đi ấy chính là con đường đời của mỗi người còn tảng đá chính là những thử thách mà ta gặp phải trên con đường ấy, tảng đá nhỏ tượng trưng cho những sóng gió nhỏ mà ta có thể dễ dàng vượt qua, còn những tảng đá lớn là những thử thách khó mà đòi hỏi ta phải cố gắng, kiên trì mới có thể vượt qua được. Những lúc gặp khó khăn ấy, bạn sẽ làm gì? Kiên quyết cố gắng hay đi giật lùi những bước chân để về vạch xuất phát. Một số người họ sẽ dồn hết ý chí, nghị lực để vượt qua khó khăn ấy vì họ cho rằng sự thành công nào cũng phải trả giá bằng sức lực và ý chí. Như chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại của chúng ta đã nói:

Không có việc gì khó

Chỉ sợ lòng không bền

Đào núi và lấp biển

Quyết chí ắt làm nên

Trong cuộc sống chúng ta được biết tới rất nhiều tấm gương nghị lực vượt qua muôn vàn khó khăn trong cuộc sống điển hình là Nicholas James "Nick" Vujicic, sinh năm 1982, là một người truyền bá Phúc Âm và nhà diễn thuyết truyền động lực người Úc gốc Serbia. Nick bị hội chứng tetra-amelia bẩm sinh, một loại rối loạn hiếm gặp, gây ra sự thiếu vắng cả bốn chi. Từ thuở ấu thơ, anh đã phải đấu tranh cả về tinh thần, tình cảm cũng như thể xác, nhưng rồi cuối cùng anh đã quyết định đối mặt với khuyết tật của mình. Anh đi khắp nơi trên thế giới để diễn thuyết, truyền động lực về cuộc sống của một người khuyết tật mang hy vọng và mong muốn tìm được ý nghĩa cuộc sống. Anh đã tốt nghiệp đại học và trở thành một diễn thuyết gia nổi tiếng về chủ đề làm chủ cuộc sống.

Tại sao họ lại có thể làm được những việc phi thường đến vậy? Bởi vì anh ấy có ý chí nghị lực, có niềm tin yêu mãnh liệt vào cuộc sống. Họ đã tạo dựng cuộc sống từ muôn vàn khó khăn,gian khổ, thử thách bằng sự kiên trì,nhẫn nại và quyết tâm chiến thắng số phận của mình. Họ là những bông hoa hướng dương luôn hướng về phía mặt trời.Trong cuộc chiến ấy họ không đơn độc mà họ luôn có sự động viên khích lệ của gia đình, bạn bè xã hội nên họ có đủ dũng cảm, đủ tự tin để vượt qua hoàn cảnh, số phận và những chông gai phái trước.

Nếu như những chú chim mang tiếng hót cho đời thêm vui, nếu như hoa mang vẻ đẹp cho đời thêm sắc, thì nghị lực, không chịu thua số phận đã mang lại cho họ những điều đáng quý. “Không chịu thua số phận” giúp họ có tinh thần, quyết tâm vượt lên hoàn cảnh, vượt lên chính mình để sống có ích, sống có cống hiến cho xã hội, giảm bớt gánh nặng cho gia đình. “Tàn” nhưng không “phế”, bằng khả năng của mình họ đã có nhiều thành công và khẳng định được mình trong xã hội. Đối với tôi họ là những tấm gương sáng để lại trong chúng ta bài học sâu sắc về nghị lực và ý chí vươn lên. Họ dạy cho chúng ta phải biết vượt qua những khó khăn trong cuộc sống để thực hiện hoài bão ước mơ. Không ai khác, họ là thần tượng của mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ ngày hôm nay.

Bên cạnh những tấm gương vượt khó trong cuộc sống luôn có những người hay nản lòng, nhụt chí. Mỗi khi gặp khó khăn thường rất dễ nản lòng, chưa thật sự cố gắng đã đầu hàng số phận, dễ buông xuôi. Nhiều bạn học sinh khi đi học thấy bài khó đã nản lòng, không chịu suy nghĩ. Như vậy các bạn chẳng bao giờ có thể tiến bộ và đạt kết quả cao trong học tập được. Họ luôn đỗ lỗi cho số phận, luôn nghĩ rằng những thất bại trong cuộc sống là do số phận áp đặt.

Tôi vẫn nhớ câu nói mà mẹ tôi hay nói:”không ai giàu ba họ không ai khó ba đời”, những khó khăn trong cuộc sống chỉ làm cho chúng ta thêm cửng cỏi, thêm cứng rắn. Hãy mạnh mẽ để bước tiếp trên chặng đường mà bạn đã chọn. Hãy mang nhựa sống tràn trề của tuổi trẻ để vượt qua những khó khăn, hãy giống như những đoa hoa hướng dương luôn hướng về mặt trời chào đón những điều tốt đẹp đang chờ đợi bạn ở phía trước.Hãy cố gắng khi còn có thể.