Vì sao phải nghiên cứu thiên văn học?Ngày đêm lần lượt trôi đi,bốn mùa thay nhau không nghỉ,con người sinh sốngtrong thế giới tự nhiên luôn tiếp xúc với các hiện tượngthiên văn.Mặt trời rựcrỡ,Mặt trăng sáng ngời,các vì sao nhấp nháy,hiện tượng nhật thực tuyệt đẹp,v.v...hàng ngày đặt ra cho con người muôn vàn câu hỏi:Trái đất chúng ta đangsống là gì?Trái đất có vị trí như thếnào trong vũ trụ?Mặt trời chiếu sáng vạn vậtcó cấu tạo như thế nào?Có bao giờ tắt không?Bầu trời trong xanh phía trênđầu chúng ta gồm những gì?Phía ngoài bầu trời còn có những gì nữa?Các vìsao nhấp nháy trên màn trời đêm là những vật thể gì?Ngoài trái đất mà chúng tađang sống,trên các hành tinh khác có tồn tại sự sống không?Liệu chúng ta códịp gặp gỡ trò chuyện với người ngoài trái đất không?Những câu hỏi đó đòi hỏicon người phải bỏ ra nhiều công sức tìm tòi nghiên cứu và giải đáp.Quá trìnhhình thành và phát triển của ngành Thiên văn học chính là quá trình con ngườitừng bước tìm hiểu thế giới tự nhiên thông qua các hoạt động lao động sản xuất.Thiên văn học là một môn khoa học tự nhiên lâu đời nhất.Trong cuốn sách“Phép biện chứng tự nhiên”,Engels viết:“Trước tiên là thiên văn học...nhữngngười dân du mục và nông dân làm nông nghiệp rất cần thiên văn học để xácđịnh thời vụ.”Loài người thời xa xưa qua thực tiễn sản xuất dần hình thành mônthiên văn học để xác định quy luật thay đổi giữa ngày và đêm giữa các mùatrong một năm và xác định phương hướng Đông, Tây, Nam,Bắc.ở châu áTrung quốc là một trong những nước có ngành Thiên văn học phát triển sớmnhất.Trong quá trình sản xuất nông nghiệp,chăn nuôi,nhân dân lao động thời đạicổ đã biết lợi dụng các hiện tượng thiên văn để xác định thời vụ và không để lỡthời vụ gieo trồng.Trong sách cổ của Trung Quốc có ghi:“Chuôi chòm sao BắcĐẩu chỉ về phía đông tức là mùa xuân,chuôi chòm sao Bắc Đẩu chỉ về phía namtức mùa hạ,chuôi chòm sao Bắc Đẩu chỉ vềphía tây tức là mùa thu,chuôi chòmsao Bắc Đẩu chỉ về phía bắc tức là mùa đông”.Ngư dân và các nhà hàng hảixưa kia đã biết quan sát các chòm sao trên trời để xác định phương hướng,quan sát Mặt trăng để nắm bắt thuỷtriều lên xuống, ...Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.comNgày nay ngành Thiên văn học đã có những bước phát triển mới.NgànhThiên văn học ngày nay gồm nhiều bộ môn và lập ra nhiều loại lịch khác nhau.Những loại lịch này không nhũng phục vụ đời sống hàng ngày của con người màcũng rất cần thiết cho các công việc trắc địa,hàng hải,hàng không,nghiên cứukhoa học v.v...Thời gian là vấn đề thường gặp trong đời sống thường ngày của con người.Khoa học cận đại càng đòi hỏi ghichép thời gian chuẩn xác.Các đài thiên vănđã gánh vác trách nhiệm này.Các loại thiên thể đều là những phòng thí nghiệm lí tưởng,ở đó có những điềukiện vật lý quý báu mà trên Trái đất hiện nay không có.Ví dụ nhưcó thể to gấpmấy chục lần Mặt trời,nhiệt độ cao tới mấy tỉ độ,áp suất cao tới mấy tỉ atmotphevà mỗi centimet khối vật chất của thiên thể đó nặng tới mấy tỉ tấn.Qua nghiêncứu thiên văn,con người thường được thiên nhiên gợi ý để áp dụng vào thực tếsản xuất trên Trái đất.Giở lại những ghi chép trong lịch sử khoa học,chúng tadễ dàng nhận thấy:qua tổng kết quy luật chuyển động của các hành tinh,conngười đã đúc rút được địnhluật vạn vật hấp dẫn;qua việc nghiên cứu Mặt trăngquay quanh Trái đất,con người đã chế tạo ra vệ tinh nhân tạo;Sau khi quan trắctia quang phổ của lớp khí heli(He)trên Mặt trời,con người đã tìm thấy khí helitrên tráiđất;qua quan trắc năng lượng các vụ nổ trên các vì sao,con người đãphát hiện ra những nguồn năng lượng mới và đang nghiên cứu tìm cách tậndụng nguồn năng lượng khổng lồ đó cho nhân loại...Thiên văn học có quan hệ rất mật thiết với các ngành khoa học khác.Trướcthế kỷ19,thiên văn học không tách rời toán học và cơ học.Ngày nay khi khoahọc kỹ thuật đã phát triển tới trình độ cao,thiên văn học càng liên quan chặt chẽvới các ngành khoahọc khác.Chúng ta đều biết sau khi Einstein nêu ra thuyếttương đối.Chính những kết quan trắc thiên văn đã chứng minh hùng hồnnguyên lý đó của Enstein.Phát hiện quan trọng của ngành thiên văn học trongnhững năm60về quầnthể các vì sao,bức xạ sóng vi ba và các phần tử hữu cơtrong vũ trụ,...đã đặt ra những vấn đề mới cần nghiên cứu và giải đáp cho cácngành khoa học như vật lý cao phân tử,cơ học lượng tử,vũ trụ học,hoá học vànguồn gốc sự sống.Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.comThiên văn học giúp con người khám phá ra bộ mặt thật của thiên nhiên.Mấynghìn năm qua,loài người đã có lúc nhận thức sai lầm về tính chất của Trái đất,vị trí của Trái đất trong vũ trụ và cấu tạocủa vũ trụ.Nếu như không có ngànhThiên văn học thì chắc chắn những nhận thức sai lầm đó vẫn còn xảy ra.Nhàthiên văn học Ba Lan Copernic đã vứt bỏ những trói buộc hàng nghìn năm củathế lực tôn giáo phản động, đưa ra thuyết Nhật tâm(Mặt trời là trung tâm),giúpnhân loại tiến một bước khá dài nhận thức về vũ trụ.Ngày nay cả các chú béhọc sinh cấp I cũng biết rõ chân lý “Trái đất hình tròn”.Thế nhưng ngày nay vẫn còn một số ngườilợi dụng việc loài người tạm thờichưa giải thích được một số hiện tượng thiên nhiên để bán rao thuyết vũ trụ duytâm đủ màu sắc.Họ tuyên truyền nào là thế giới phi vạn chất,vũ trụ có giới hạnvề không gian và thờigian,con người không thể nhận thức được vũ trụ.Vì vậycó thể thấy,ngày nay ngành Thiên văn học vẫn đang có cuộc đấu tranh giữa hailoại quan niệm vũ trụ và nhận thức luận.Trong thời đại con người đã bước lên tàu vũ trụ,ngành Thiên văn học đangtập trung tinh hoa trí tuệ của loài người để nghiên cứu nhận thức thiên nhiên.Nếu như có ai đó không hiểu biết gì những thành quả vĩ đại của ngành Thiênvăn học hiện đại thì chứng tỏ người đó chưa được đào tạo trong nhà trường.Bởivậy nhiều nước trên thế giới đã đưa ra môn thiên văn học vào chương trình giáodục trung học.Trên đây chúng ta mới chỉ giới thiệu qua về sự phát triển và ứng dụng củathiên văn học. Quađó có thể thấy thiên văn học có tác dụng thúc đẩy khoa họchiện đại,thiên văn học là một trong những ngành khoa học quan trọng để nhậnthức và cải tạo thế giới tự nhiên.Sau khi đọc hết cuốn sách này,chắc chắn chúng tasẽ hiểu biết tương đối toàndiện về đối tượng nghiên cứu của thiên văn học