Một số ý chính:

Nội dung:

- Nói thời gian viết thơ gợi lên cảnh chim tu hú, khu vườn, khung cảnh, con vật "diều" "sáo".

Nghệ thuật:

- Liệt kê "lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần":

+ Thể hiện không khí vui tươi, náo nức của mùa xuân.

+ Gợi từ từ sức sống càng ngày mãnh liệt của cây lúa, trái cây.

- Cái hay của việc sử dụng từ ngữ:

+ "vườn râm": chỉ đến sự mát mẻ làm cảnh vườn thêm sinh động đồng thời nói đến âm thanh tiếng ve.

+ "ngân": nhân hóa con ve làm cho con vật thêm sinh động, gần gũi, mang sắc thái rộn rã cho mùa xuân từ đó lời thơ nghe như hay hơn.

+ "bắp rây vàng hạt": miêu tả ngắn gọn bắp rây nhưng vẫn rõ ràng về trạng thái của nó. 

=> thấy được tài miêu tả của nhà thơ.

+ "đầy sân nắng đào": 

-> "đầy sân" chỉ đến không gian của bắp rây trải rộng lớn, gợi sự hình dung một khung cảnh sinh động đến trí óc người đọc.

-> "nắng đào": vừa nói đến ánh nặng nhè nhẹ vừa nói đến ánh nắng của mùa xuân.

- Đối xứng:

+ "Trời xanh càng rộng càng cao": gợi một không gian bao la cho người đọc liên tưởng đến.

- Hình ảnh con vật vào thơ thêm sinh động:

+ "đôi con sáo diều lộn nhào": thể hiện đầy đủ vào bức tranh mùa xuân tươi đẹp sinh động và rộn rã.

- Đánh giá lại khái quát bài thơ.

BN Tham khảo

Khi con tu hú gọi bầy

Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần

Vườn râm dậy tiếng ve ngân

Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào

Trời xanh càng rộng càng cao

Đôi con diều sáo lộn nhào từng không...

Đây là cảnh mùa hè ở các làng quê. Nhưng bức tranh hiện thực ấy được mở ra bằng hai lớp: lắng nghe và hồi tưởng, hiện tại và quá khứ, cái đang tới và cái đã qua. Cái hôm nay - cái bây giờ mà nhà thơ đang nghe là tiếng tu hú, một sự lắng nghe bất chợt sau một thời gian bị xiềng xích trong tù (“Khi con tu hú gọi bầy”)hiếm khi có âm thanh cuộc sống vọng vào. Cảm giác này phải chăng giống với tâm trạng của tác giả Nhật ký trong tù khi nghe tiếng sáo (“Bỗng nghe trong ngục sáo vi vu”)

Ôi ! đó không phải là tiếng chim đơn độc mà là tiếng chim "gọi bầy", tiếng chim báo tin vui. Nghe chim tu hú gọi nhau biết rằng "lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần". Nhưng không phải chỉ có thế. Tiếng chim gợi lên một thế giới tràn ngập âm thanh, màu sắc, hình ảnh:

"Vườn râm dậy tiếng ve ngân

Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào

Trời xanh càng rộng càng cao

Đôi con diều sáo lộn nhào từng không..."

Đó là những sắc màu, âm thanh của cuộc sống hằng ngày. Màu vàng của ngô, màu hồng của nắng nổi bật trên cái nền xanh của đất trời, quyện với tiếng ve ngân và còn được điểm xuyết thêm bằng hình ảnh "Đôi con diều sáo lộn nhào từng không". Không gian tràn trề nhựa sống, đang vận động, sinh sôi nảy nở từng ngày.

câu cảm thán : câu bôi đen ( Ôi ! đó không phải là tiếng chim đơn độc mà là tiếng chim "gọi bầy", tiếng chim báo tin vui. )

Đáp án

HS viết một đoạn văn ngắn phân tích vẻ đẹp của khổ thơ, trong đó có sử dụng 1 câu cảm thán. Đảm bảo được các nội dung sau:

   - Hoài niệm về một mùa hè thanh bình, rực rỡ được khởi nguồn từ âm thanh quen thuộc: tiếng chim tu hú gọi bầy. Đó là âm thanh báo hiệu mùa hè đã đến, đồng thời thức tỉnh trong tâm hồn người chiến sĩ cách mạng đang ở chốn ngục tù nhớ về mùa hè kỉ niệm. (1đ)

   - Mùa hè hiện lên trong trẻo, tràn đầy sức sống với các hình ảnh: lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần, vườn dậy tiếng ve, bắp rây vàng hạt, nắng đào, trời xanh, đôi sáo diều…. một mùa hè sinh động với đầy màu sắc và âm thanh (1đ)

   - Tâm hồn tinh tế, nhạy cảm của nhà thơ kết hợp với trí tưởng tượng phong phú tạo nên bức tranh mùa hè tự do, khoáng đạt, bay bổng. (1đ)

   - Thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết, yêu cuộc sống, khát khao tự do, thanh bình của tác giả. (0.5đ)

   - Thể thơ lục bát âm điệu ngọt ngào, bức tranh giàu hình ảnh, màu sắc, âm thanh. (0.5đ)

   - Sử dụng 1 câu cảm thán. (1đ)

bức tranh mùa hè trong bài thơ đã được tác giả Tố Hữu miêu tả một cách khéo léo léo, trân thực. Bức tranh ấy có âm thanh, có sắc màu rực rỡ, ngạt ngào hương vị và mở ra trước mắt ta một bầu trời tự do khoáng đãng, vô cùng hấp dẫn, vô cùng khó cưỡng. Tiếng chim tu hú gọi bầy báo hiệu hè tới khiến tác giả vô cùng khao khát muốn được nhìn ngắm thế giới tươi đẹp ngoài kia. Nhưng than ôi! Những cảnh đẹp ấy chỉ có thể cất giấu nơi đáy lòng, những viễn cảnh về một bức tranh tươi đẹp chỉ có thể còn lại trong trí tưởng tượng. Bức tranh mùa hè về những con tu hú, lúa chiêm chín, về trái cây, về tiếng ve ngân,... tuy đẹp thật nhưng nó chỉ có thể là tưởng tượng mà tác giả chẳng thể chạm đến được, đối với một người tù mong muốn ấy dường như là quá xa vời.

Gợi ý cho em các ý để em viết: 

Mở bài: Giới thiệu về nhà thơ Tố Hữu và bài thơ Khi con tu hú 

Giới thiệu về vấn đề cần nói tới (6 câu đầu bài thơ) 

Thân bài: 

Nêu lên dấu hiệu của mùa hè: 

+ Chim tu hú: Kéo từng đàn đến, đậu trên các cành cây 

+ Lúa chiêm chín: Cánh đồng lúa chín đang chờ thu hoạch sau nhiều ngày chờ đợi 

+ Trái cây: Vào vụ, trái cây chín đỏ các cành và có hương vị ngọt ngào, dấu hiệu đặc trưng của mùa hè 

+ Vườn râm: Những chú ve đang tạo thành một dàn đồng ca mùa hạ trên các tán cây 

+ Bắp: Được phơi vàng cả sân như ánh nắng 

+ Trời: Quang đãng, trong xanh, mang cảm giác bình yên thoải mái 

+ Diều sáo: Mùa hè là mùa các bạn nhỏ được nghỉ học ở nhà đi thả diều  

Cảm nhận của em về bức tranh mùa hạ trong đoạn thơ:  

Tác giả đã cảm nhận mùa hè một cách chi tiết, tinh tế với những dấu hiệu đặc trưng và tinh thần yêu tự do, thoải mái.  

Kết bài. 

Bày tỏ suy nghĩ của em về đoạn thơ. 

Câu cảm thán gợi ý: Ôi! Cảnh trời bên ngoài thật trái ngược với bên trong

_mingnguuyet.hoc24_