Bài thơ Bảo kính cảnh giới - bài 57 của Nguyễn Trãi có câu: "Đao bút phải dùng tài đã vẹn". Hình ảnh "đao bút" đã nói lên quan niệm gì về vai trò của nhà văn và văn chương trong hoàn cảnh đất nước có ngoại xâm?
Hãy nhập câu hỏi của bạn vào đây, nếu là tài khoản VIP, bạn sẽ được ưu tiên trả lời.
- Hình ảnh "đao bút" đã nói lên quan niệm về vai trò dùng văn chương làm sự đấu tranh của nhà văn trong hoàn cảnh đất nước có ngoại xâm. Đây là một quan niệm rất chính xác và đúng đắn.
Nguyễn Trãi là một người nghệ sĩ đa tài hay nói đúng hơn, ông được coi như một thiên tài ở nhiều lĩnh vực. Một con người vừa có khả năng chính trị tài tình, vừa sáng tác thơ văn đạt đến độ kiệt xuất thật hiếm ai được như Nguyễn Trãi. Nguyễn Trãi là tác giả xuất sắc trên nhiều loại hình văn học: văn học chức năng và văn học nghệ thuật, văn chính luận và trữ tình, văn xuôi và thơ, chữ Hán và chữ Nôm,... Có thể nói, Nguyễn Trãi chính là người làm giàu cho vốn văn học, văn hoá của dân tộc.
- Cách quan sát, miêu tả thiên nhiên và cảnh sinh hoạt của Nguyễn Trãi trong bài thơ Bảo kính cảnh giới - bài 43:
- Cách miêu tả thiên nhiên:
+ Sử dụng nhiều động từ: đùn đùn (dồn dập tuôn ra), giương (giương rộng ra), phun, tiễn (ngát, nức)
+ Tác giả không chỉ cảm nhận bức tranh ngày hè bằng thị giác mà còn bằng thính giác và khứu giác.
⇒ Gợi tả sức sống căng đầy chất chứa từ bên trong tạo vật, tạo nên những hình ảnh mới lạ, gây ấn tượng.
- Cách miêu tả cảnh sinh hoạt.
+ Sử dụng các từ láy mô tả âm thanh: lao xao, dắng dỏi.
⇒ Từ cảnh sinh hoạt, tác giả bày tỏ nỗi trăn trở về thời cuộc về đất nước và cuộc sống của nhân dân. Một vị đại quan luôn dành sự ưu ái cho nhân dân.
Tình bạn là một trong số đề tài có truyền thống lâu đời trong lịch sử văn học Việt Nam. Bạn đến chơi nhà là một trog bài thờ thuộc loại hay nhất trog đề tài tình bạn và cũng thuộc loại hay nhất trog thơ Nguyễn Khuyến nói riêng, thơ Nôm Đường luật Việt Nam nói chung.
Đã bấy lâu nay bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa
.............................................hết
Cũg giống như Bà Huyện Thanh Quan viết Qua Đèo Ngang, Nguyễn Khuyễn sáng tác bài thơ Bạn đến chơi nhà theo thể thất ngôn bát cú Đường luật với sự phối hợp thanh điệu, vần điệu, bố cục, đối xứng, số tiếng, số câu rất hài hòa. Đây cũng là bài thơ Nnôm, viết bằng chữ Nôm, dùng từ ngữ thuần Việt giản dị, dân dã mà rất đỗi trog sáng, thanh cao. Trog và thanh hơn cà là 1 tấm lòng chân thành đối vs bạn. Nhà thơ như muốn nói vs bạn và vs tất cả chúg ta rằng : Tình bạn, tình người cao cả hơn của cải
Câu thơ mở đầu như 1 tiếng reo vui:
Đã bấy lâu nay bác tới nhà
Cụm từ '' bấy lâu nay'' chững tỏ ng` bạn của nhà thơ từ lâu rồi chưa đến thăm nhà thơ. Và cx chứng tỏ việc hôm nay ''bác tới nhà'' thật là quý báu, rất đáng mừng, đáng vui, đáng...mở tiệc đãi bạn để thỏa lòng mog nhớ, thỏa tình nghĩa cố nhân. Lời thơ thật tự nhiên, như lời nói thường mà vẫn toát ra tình cảm mừng vui chân thành của 1 ng` bạn.
Sáu câu tiếp theo, từ câu 2 đến câu 7, thơ chuyển giọng, từ giọng vui sang giọng kể và miêu tả. Nhà thơ kể vè gia cảnh của mình : Vợ con đi vắng, chợ ở xa, ao sâu k đánh đc cá, vườn rộng, k bắt đc gà, rau cải quá non, cây cà mới nhú nụ, giàn bầu, giản mướp cx chỉ nụ vs hoa...Tất cả đều thiều vắng, trống trơn k có thứ j gọi là... để đãi bạn. Thậm chí miếng trầu đề vào chuyện theo tập quán quê hương''miếng trầu là đầu câu chuyện'' cũng k cs nốt. Lời thơ cứ nhỏ nhẹ, chân chất, thật thà mà hóm hỉnh, vừa như để thanh mih vs bạn, vừa để giới thiệu cảnh sống thanh bần của gđ mik. Nếu chú ý giọng điệu thơ và cách dùng từ ngữ của Nguyễn Khuyến, ta sẽ thấy, đằng sau cái nghèo thiếu, hiện hửu như vx ẩn chứa, hứa hẹn 1 cuộc sống giàu có, phong lưu. Ngắm lại cửa nhà của cụ Tam Nguyên ấy, ta thấy, cụ đâu có cô độc, nhà đâu có quá heo hút. Cụ vx có vợ con, trẻ già, gđ vx có thể đi chợ mua bán. Nhà vx có''ao sâu'' nuôi cá, lại có'' vườn rộng'' nuôi gà, nhà gieo đc cải, trồng đc cà, có giàn bầu, giản mướp... Tất cả đag sẵn sàng, thịt cá k thiếu, rau quả đag non tơ mơn mởn. Có điều-bác ơi, đúng dịp bác đến thì...gia cảnh nhà tôi chẳng có j gọi là xứng đáng đề đãi bác! Đằng sau những câu thơ kể thực, tả thực kia như thầm thì những tiếng thanh minh, hóm hỉnh vui đùa của tác giả. Nói khác đi, nhà thơ đã nói rất khéo léo, rất sang trọng về sự nghèo thiếu của mik. Trog nghèo thiếu, con ng` k bi quan, than thở, trái lại vx bình thản để giãi bày, tìm sự cảm thông, chia sẻ.
Do đó, đến câu kết của bài, âm điệu và ngôn từ bỗng thay đổi, thân mật và ngọt ngào:
Bác đến chơi đây, ta vs ta!
Bao nhiêu nghèo thiếu, bao nhiêu lúng túng, ngượng ngùng bỗng tan đi hết, để cho tình bạn, tình người thăng hoa. Mọi của cải vật chất đều k còn ý nghĩa j nx. ''Bác đến chs đây, ta vs ta'' là đủ, là điều mà tôi cần nhất, tôi khát kha, trông chờ nhất. Cụm từ''ta vs ta'' trong bài thơ này gợi nhớ đến cụm từ''ta vs ta''trog bài Qua Đèo Ngang. Về ngôn ngữ, 2 cụm từ đó hoàn toàn giống nhau. Nhưng về ý nghĩa thì chúng rất khác nhau. Đại từ ''ta'' trog thơ Thanh Quan dùng đề nói chình nhà thơ, nói về 1''cái tôi''riêng lẻ thầm kín buồn lặng, cô đơn. Hai chữ''ta'' nhưng chỉ là 1 nghĩa. Còn ''ta'' trog thơ Nguyễn Khuyến thì tuy 1 âm''ta'' nhưng lại nói về 2 người, nhà thơ và bạn. Nói về hai người bằng 1 âm của 1 đại từ nhân xưng như thế, cụ Yên Đổ đã ca ngợi 1 tình bạn gắn bó, thân mật tưởng như k thể tách rời, chia đôi. Thêm nx, cụm từ''ta vs ta''gắn vs mấy tiếng trước ''Bác đến chơi đây'' và đặt sau những dòng thơ kể sự thiếu thốn vật chất bỗng như 1 tiếng cười xòa bật lên, thật là vui vẻ. Rõ ràng, tình bạn, tình ng` là quý nhất, cao hơn của cải, vật chất. Kết cấu thơ và cách dùng từ, chơi chữ của nhà thơ đất Hà Nam thật tài hoa.
- Cách quan sát của tác giả vô cùng tỉ mỉ kết hợp bởi nhiều giác quan khác nhau: thị giác, khướu giác, thính giác...
- Tác giả dùng điểm đặc trưng để gợi ra khung cảnh ngày hè tươi đẹp
- Cảnh sinh hoạt được hiện lên tràn đầy sức sống, vui vẻ và sôi nổi
- Văn bản Nguyễn Trãi, người anh hùng của dân tộc của Phạm Văn Đồng giống như một con mắt khách quan, giúp người đọc có thêm được nhiều kiến thức bổ ích, mới lạ về con người, cuộc đời, sự nghiệp và thơ văn Nguyễn Trãi.
- Nhận xét về các tác phẩm của Nguyễn Trãi (nội dung và hình thức thể loại) được học trong bài này.
+ Về Bình Ngô đại cáo: ghi đậm giá trị văn chương ở sự sáng tạo hình tượng và hình ảnh trong tác phẩm, chính nhờ yếu tố này mà chủ nghĩa yêu nước, tinh thần nhân văn sâu sắc trong văn bản có sức lay động mạnh mẽ, sự trường tồn bất diệt theo thời gian và trong lòng người.
+ Về Bảo kính cảnh giới (Bài 43): Bài thơ không chỉ vẽ nên vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên ngày hè mà còn là tâm hồn chan chứa tình yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, đất nước tha thiết của tác giả. Về nghệ thuật, bài thơ có từ ngữ giản dị, giàu sức biểu cảm, hình ảnh thơ gần gũi, bình dị. Đồng thời, bài thơ sử dụng câu thơ lục ngôn tạo nên sự thay đổi âm điệu, có hiệu quả to lớn trong việc thể hiện cảm xúc, mong ước của tác giả.
Phương pháp giải:
- Đọc lại bài thơ Bảo kính cảnh giới - bài 57 của Nguyễn Trãi.
- Chú ý hình ảnh “đao bút”.
Lời giải chi tiết:
Bài thơ Bảo kính cảnh giới - bài 57 của Nguyễn Trãi có câu: “Đao bút phải dùng tài đã vẹn”. Hình ảnh “đao bút” đã nói lên quan niệm về vai trò của nhà văn. Văn chương cũng chính là vũ khí chiến đấu, dùng văn chương làm sự đấu tranh của nhà văn trong hoàn cảnh đất nước có ngoại xâm.
- Đao bút nói nên vai trò của nhà văn trong hoàn cảnh đất nước có giặc ngoại xâm là dùng ngòi bút làm vũ khí chiến đấu.
- Đưa những áng văn chương vào quá trình chống giặc ngoại xâm, sáng tác những áng khích lệ tinh thần chiến đấu, khát vọng chiến thắng.