Em hãy kể tên các loại màn hình? Có bao nhiêu loại mạch điều khiển?
II. MÀN HÌNH VÀ MẠCH ĐIỀU KHIỂN VIDEO
1. Màn hình (Mornitor)
Màn hình là thiết bị ra chuẩn của máy vi tính, nó được sử dụng để liên kết người sử dụng với máy vi tính. Nếu không có nó thì chúng ta không thể giao tiếp được với máy vi tính, không nhìn thấy được dữ liệu và thao tác với dữ liệu đó trên máy vi tính.
Trên thị trường có rất nhiều loại màn hình được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau, phạm vi bài này ta chỉ để cập đến một số loại màn hình chủ yếu dành cho máy vi tính cá nhân, cụ thể ta có các loại màn hình sau:
+ Màn hình tia âm cực CRT (Cathode Ray Tube).
+ Màn hình tinh thể lỏng LCD (Liquid Crystal Display).
+ Màn hình plasma PD (Plasma Display).
+ Màn hình LED
+ Màn hình công nghệ mới.
Trên thị trườngViệt Nam, chủ yếu sử dụng màn hình CRT, sau đó là sự xuất hiện LCD đã làm thay đổi hoàn toàn cục diện và hướng hướng sử dụng sang một sự lựa chọn mới. Còn màn hình PD và màn hình công nghệ mới ít được sử dụng nên chúng ta không đề cập. Sau đây chúng ta sẽ tìm hiểu hai loại màn hình thông dụng CRT và LCD.
Các thông số của màn hình:
Loại màn hình: CTR, LCD, LED, OLED…
Kích thước màn hình: Kích thước của màn hình được tính bằng đường chéo của màn hình và đơn vị là inch. Trên thị trường hiện nay, kích thước màn hình khá đa dạng biến đổi từ 17” cho đến những màn hình cực khủng lên tới 50” thậm chí còn lớn hơn. Tùy theo các mục đích sử dụng khác nhau thì bạn sẽ có những kích thước màn hình hợp lý. Đối với các công việc văn phòng thì tốt nhất kích thước màn hình từ 21-24” là hợp lý nhất. Đối với các nhà làm phim, ảnh thì kích thước 24-27” là hợp lý, còn với mục đích giải trí thì từ 24-32”, đối với game thủ thì đa dạng hơn, phổ biến từ 24” tới 34”. Tất nhiên việc chọn lựa màn hình còn tùy thuộc vào cá nhân mỗi người, mình chỉ đưa ra các gợi ý thôi.
Độ phân giải của màn hình
Một màn hình được cấu thành từ rất nhiều các phần tử điểm ảnh (pixels) và tại một thời điểm thì mỗi pixel này hiện thị một màu sắc duy nhất và tập hợp tất cả các pixels này tạo ra một bức ảnh hay một nội dung hiển thị trên màn hình. Chính vì vậy nếu số pixel càng nhỏ thì rõ ràng hình ảnh càng mịn hơn. Độ phân giải của màn hình chính là số lượng pixels có trên màn hình được tính bằng chiều rộng nhân với chiều cao của màn hình. Ví dụ một màn hình có độ phân giải 1080x 720 thì chiều rộng của màn có 1080 pixels và chiều cao có 720 pixels.
Hiện tại trên thị trường có những độ phân giải chủ yếu sau:
VGA (640x480), HD (1280x720), FHD (1920x1080), 2K (2560x1440), 4K (3840x2160)
Cổng kết nối:
Hiện tại trên thị trường màn hình có những loại cổng kết nối sau:
- VGA (Video Graphics Array):
Đây là một cổng kết nối khá cũ nhưng vẫn còn được sử dụng trong ngày nay. Kết nối này thường được thấy trên các thiết bị trình chiếu màn hình lớn hay các máy tính không đắt tiền. VGA chỉ có thể truyền tải được các tín hiệu hình ảnh và không truyền tải được tín hiệu âm thanh như những chuẩn kết nối mới
VGA có rất nhiều khuyết điểm so với các chuẩn kết nối mới, VGA có thể hỗ trợ nhiều dạng video và hiện nay có thể hỗ trợ nhiều độ phân giải lên tới độ phân dải Full HD, thậm chí cao hơn. Mặc dù VGA không giới hạn độ phân giải và tần số quét của tín hiệu hình ảnh tuy nhiên nó lại bị giới hạn bởi nguốn cấp điện và chiều dài của dây cáp. Chính vì vậy nên VGA chỉ nên dùng với màn hình có độ phân giải dưới 1080P tần số 60 Hz thôi.(Các bạn nhớ điều này nhé, không phải VGA không thể với tới độ phân giải cao nhưng công nghệ Analog cũ không thể cho bạn trải nghiệm tốt trên những độ phân giải cao).
- HDMI (High Definition Multimedia Interface)
Đây là một loại cống kết nối thông dụng và rất mạnh hiện nay. HDMI xuất hiện hấu hết trên các thiết bị màn hình, GPU, lap top và các màn hình Tivi. Khác với các cổng kết nối loại cũ, HDMI có thể truyền được cà hai tín hiệu Video và Audio có nghĩa nếu màn hình của bạn hỗ trợ cả âm thanh thì bạn sẽ có sử dụng luôn bộ loa này. HDMI hiện tại có rất nhiều phiên bản, phiên bản đầu tên (1.0) có thể hỗ trợ maximun 1920x1200 với tần số 60 Hz, phiên bản (2.1) có thể truyền tải 10 000 pixel theo chiều rộng với tần số 120 Hz ( rất mạnh). Vì vậy nếu bạn đang chọn mua 1 màn hình lớn thì cần phải kiểm tra xem màn hình và PC của bạn có hỗ trợ loại cổng kết nối này không nhé.
-DisplayPort
Đây là một loại cổng kết nối rất mới trong thời gian hiện tại và cũng là loại kết nối rất mạnh. Kết nối này cũng hỗ trợ cả Video và Audio. hiện tại kết nối DisplayPort 1.4 hỗ trợ lên tới độ phân giải 4K với tần số 240 Hz hoặc 8K với tần số 60 Hz. bạn có thể thấy sức mạnh mà loại kết nối này mang lại. Nó có kể kết nối 2 thậm chí 3 màn hình lên 1 PC với chỉ 1 giác cắm trên PC.
2. Mạch điều khiển Video
Để hiển thị các hình ảnh kí tự hoặc hình vẽ trên màn hình, PC phải thông qua một bản mạch ghép nối màn hình, gọi là Graphics adaper - Card Video
Bản mạch ghép nối màn hình
Các thông số của card màn hình
Chip xử lí đồ hoạ - GPU(Graphics processing unit): Là con chip cốt lõi được sử dụng trong card màn hình. Là thành phần quan trọng nhất trong một chiếc card. Cũng tương tự CPU, với chip này ta quan tâm đến xung nhịp, tức là tốc độ xử lý lệnh của chip
Bộ nhớ đồ hoạ - Video Memory: Là dung lượng bộ nhớ tạm thời của VGA, khá giống với RAM trên PC. Bộ nhớ càng nhiều thì sẽ càng tốt vì các phần mềm và game sẽ có thêm nhiều không gian để bung hiệu năng. Lưu ý rằng nếu sử dụng đa màn hình hoặc các chương trình đồ hoạ chuyên nghiệp thì Video Memory cao sẽ có lợi thế hơn rất nhiều. Với bộ nhớ này ta quan tâm đến tốc độ bộ nhớ và bus của nó
tham khảo
a) Hai sóng trên cùng pha nhau.
b) Chu kì của mỗi sóng gần đúng \(2\) ô tương ứng nên: \(T=2.500=1000\mu s\)
c) Bước sóng của chúng xấp xỉ bằng nhau.
d) Ta có cường độ tỉ lệ với năng lượng mà năng lượng tỉ lệ với bình phương biên độ.
Nhìn vào hình vẽ ta thấy biên độ của đồ thị \(2\) gấp \(1,5\) lần biên độ của đồ thị \(1.\)
Tỉ lệ cường độ của sóng \(2\) so với sóng \(1\) là \(1,5^2=2,25\).