Bài nói chi tiết

     Chào thầy/ cô và các bạn. Mình là A, hôm nay mình sẽ thuyết trình về vấn đề giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật trong truyện ngắn Chữ người tử tù của nhà văn Nguyễn Tuân. Cả lớp mình cùng lắng nghe nhé!

     Tử tù Huấn Cao là người cầm đầu cuộc khởi nghĩa chống lại triều đình. Trước khi chịu án chém, ông bị đưa đến giam tại một nhà tù. Biết trong danh sách có ông Huấn Cao, người nổi tiếng viết chữ đẹp, viên quản ngục đã cho người quét dọn phòng giam nơi Huấn Cao và những người tử tù sẽ ở. Trong những ngày Huấn Cao ở tù, viên quản ngục đã biệt đãi ông và những người đồng chí của ông. Sở nguyện của viên quản ngục là xin được chữ viết của Huấn Cao. Lúc đầu, Huấn Cao tỏ ý khinh miệt, nhưng khi hiểu được tấm lòng viên quản ngục, ông quyết định cho chữ vào cái đêm trước khi bị xử chém. Trong đêm đó, ông Huấn Cao tay viết như rồng bay phượng múa trên tấm lụa bạch còn viên quản ngục và thầy thơ lại thì khúm núm đứng bên cạnh. Sau khi cho chữ, Huấn Cao khuyên viên quản ngục về quê để giữ cho "thiên lương" trong sáng. Viên quản ngục nghe lời khuyên của ông một cách kính cẩn "Kẻ mê muội này xin bái lĩnh".

     Chữ người tử tù là truyện ngắn đặc sắc kết tinh được tài năng và tầm vóc tư tưởng của nhà văn của Nguyễn Tuân. Thành công của tác phẩm không chỉ ở việc nhà văn đã xây dựng thành công tình huống truyện độc đáo mà còn bởi những nét đặc sắc về nội dung cũng như nghệ thuật.

     Đầu tiên là nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo. Huấn Cao - một tử tù và viên quản ngục tình cờ gặp nhau và trở thành tri âm tri kỉ trong một hoàn cảnh đặc biệt: nhà lao nơi quản ngục làm việc. Tình huống độc đáo này đã làm nổi bật vẻ đẹp hình tượng Huấn Cao, làm sáng tỏ tấm lòng biệt nhỡn liên tài của quản ngục đồng thời thể hiện sâu sắc chủ đề tác phẩm: ca ngợi cái đẹp, cái thiện có thể chiến thắng cái xấu cái ác ngay ở nơi bóng tối bao trùm, nơi cái ác ngự trị.

     Có thể nói, trong truyện ngắn này, nhà văn Nguyễn Tuân đã rất sáng tạo, không kém phần kì công khi xây dựng thành công khung cảnh cho chữ. Đó là cảnh xưa nay chưa từng thấy, cảnh cho chữ diễn ra trong chính ngục thất, nơi Huấn Cao bị giam giữ nhưng được miêu tả hết sức thiêng liêng, cổ kính làm cho cảnh cho chữ tạo ấn tượng sâu sắc hơn cả. Đoạn văn miêu tả cảnh cho chữ đã thể hiện được tài năng bậc thầy của Nguyễn Tuân không chỉ trong việc xây dựng tình huống mà còn ở việc lựa chọn, sử dụng ngôn ngữ điêu luyện, bút pháp đối lập trong tạo dựng cảnh. Thủ pháp đối lập cùng ngôn ngữ tinh tế đã làm cho cảnh cho chữ hiện lên đầy đủ với vẻ đẹp trang trọng, uy nghi, rực rỡ.

     Cuối cùng là nghệ thuật xây dựng nhân vật. Chữ người tử tù xoay quanh hai nhân vật chính là Huấn Cao và viên quản ngục, tuy không miêu tả quá nhiều nhưng nhà văn lại chọn lọc được những khoảnh khắc đắt giá, khi nhân vật bộc lộ được những phẩm chất, vẻ đẹp đặc biệt. Huấn Cao được miêu tả với những nét tính cách ấn tượng, đó là người anh hùng ngang tàng, kiêu bạc có tài năng hơn người nhưng cũng là người nghệ sĩ có tâm trong sáng. Viên quản ngục là đại diện của triều đình phong kiến nhưng ở ông lại có biệt nhỡn liên tài, có thiên lương trong sáng, đáng quý có thể lay động lòng người.

     Qua Chữ người tử tù, Nguyễn Tuân không chỉ tái hiện một câu chuyện đặc sắc mà còn thể hiện được thái độ trân trọng đối với người tài, cái tài, đồng thời thể hiện quan niệm và tư duy nghệ thuật đầy sâu sắc: cái tài phải gắn liền với cái tâm, cái đẹp phải đi đôi với cái thiện và thiên lương cao quý.

     Bài nói của mình đến đây là kết thúc. Cảm ơn thầy/ cô và các bạn đã chú ý lắng nghe và mình rất mong sẽ nhận được lời góp ý, nhận xét của cả lớp để bài nói được hoàn thiện hơn.

– Tính qui phạm trong Cảnh ngày hè:

+ Quan niệm văn học: Nói chí tỏ lòng – lý tưởng dân giàu đủ khắp đòi phương

+ Tư duy nghệ thuât: Miêu tả cảnh ngày hè bằng những hình ảnh ước lệ (ngày hè, lựu, sen, lầu tịch dương…)

+ Sử dụng điển tích, điển cố gắn với quan niệm thẩm mĩ cái đẹp của quá khứ là chuẩn mực.

+ Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật

– Sự phá vỡ tính qui phạm, thể hiện cá tính sáng tạo:

+ Nằm trong mục Bảo kính cảnh giới (gương báu răn mình) nhưng bài thơ này không nặng về giáo huấn, khuyên răn mà thể hiện cảm nhận tinh tế của một tâm hồn rất thi sĩ.

+ Sử dụng thể thơ thất ngôn đường luật phá cách, câu thơ thất ngôn xen lục ngôn, nhịp thơ, cấu trúc bài thơ thay đổi.

+ Thi nhân xưa đến với thiên nhiên bằng bút pháp vịnh, Nguyễn Trãi thiên về bút pháp tả. Hình tượng nghệ thuật là những gì gần gũi với cuộc sống thường ngày

+ Sử dụng ngôn ngữ tài tình, vừa giản dị, quen thuộc mà gợi cảm với những động từ mạnh, tính từ gợi tả.

– Trong quá trình phân tích cần làm nổi bật:

+ Vẻ đẹp độc đáo của bức tranh thiên nhiên, cuộc sống

+ Vẻ đẹp của tâm hồn Nguyễn Trãi: Tâm hồn yêu thiên nhiên, tâm hồn yêu đời, yêu cuộc sống; tấm lòng ưu ái với dân với nước.

Giá trị nội dung:

- Thành công xây dựng một câu chuyện thần thoại giải thích về nguồn gốc của loài người: do Nữ Oa “ lấy bùn đất màu vàng bên bờ đầm, trộn nhuyễn với nước, mô phỏng theo hình dáng của mình in bóng trên mặt nước mà nặn thành đồ vật xinh xắn, đáng yêu.”

- Thể hiện sự sùng bái đối với Nữ Oa. 

Giá trị nghệ thuật: 

- Truyện sử dụng nhiều hình ảnh kỳ ảo thường được dùng trong thần thoại

- Phương thức biểu đạt miêu tả và tự sự được kết hợp nhuần nhuyễn.

- Cốt truyện hợp lí giúp những chi tiết kì ảo đưa vào chuyện dễ dàng tiếp cận với người đọc. 

Tác phẩm "Nữ Oa tạo ra loài người" là một tác phẩm nghệ thuật có chủ đề nội dung đặc biệt và đáng chú ý. Dưới đây là một phân tích đánh giá về chủ đề nội dung nghệ thuật của tác phẩm này:

1. Sự sáng tạo: Chủ đề nội dung của tác phẩm "Nữ Oa tạo ra loài người" mang tính sáng tạo và độc đáo. Nó khám phá khái niệm về nguồn gốc của loài người và đặt ra câu hỏi về sự tồn tại và ý nghĩa của chúng ta trong thế giới này. Điều này tạo ra một sự tò mò và thách thức cho người xem.

2. Sự phản ánh xã hội: Tác phẩm này có thể được hiểu là một phản ánh xã hội về vai trò của phụ nữ trong xã hội và quyền lực của họ trong việc tạo ra và duy trì sự sống. Nó đặt câu hỏi về sự bình đẳng giới tính và quyền tự quyết của phụ nữ trong việc quyết định về sự tồn tại của loài người.

3. Ý nghĩa sâu sắc: Chủ đề nội dung của tác phẩm này đưa ra những câu hỏi và suy ngẫm sâu sắc về nguồn gốc và ý nghĩa của cuộc sống. Nó khám phá khía cạnh tâm linh và triết lý của con người, đặt câu hỏi về mục đích và ý nghĩa của chúng ta trong vũ trụ rộng lớn.

4. Tầm quan trọng văn hóa: Tác phẩm này có tầm quan trọng văn hóa lớn, vì nó đề cập đến một chủ đề mang tính toàn cầu và liên quan đến tất cả mọi người. Nó khám phá những giá trị và niềm tin cơ bản của con người và tạo ra một sự kết nối văn hóa và tinh thần giữa các quốc gia và dân tộc.